ذره بین

ذره‌بین:

ابزاری است که از آن برای دیدن اشیای ریز و نوشته ریز استفاده می‌شود. بخش اصلی ذره‌بین از یک عدسی همگرا درست‌ شده‌ است که عمل بزرگ‌نمایی را انجام می‌دهد. یک عدسی همگرا معمولاً از دو سو یا یک سو کوژ (محدّب) است. یک قاب دسته‌دار، عدسی ذره‌بین را نگاه می‌دارد.

برای استفاده از ذره‌بین به منظور بزرگ‌نمایی اجسام، باید آن را آن‌قدر به جسم مشاهده‌ شونده نزدیک کرد که جسم در فاصلهٔ کانونی عدسی قرار بگیرد. «فاصلهٔ کانونی» نامی‌ است که به حد فاصل سطح عدسی تا نقطهٔ کانونی آن اطلاق می‌شود.

با قرار دادن ذره‌بین در آفتاب، پرتوها در نقطهٔ کانونی عدسی جمع می‌شوند. اگر در این حالت جسم غیر براقی را در نقطهٔ کانونی بگذارید، گرمای زیادی تولید می‌شود و می‌تواند جسم غیربراق را بسوزاند. این عمل را می‌توان بر روی کاغذ یا اجسام غیربراق دیگر آزمود.

کسی نمیداند مخترع ذره بین کیست و این وسیله در روزگار باستان بکار برده میشد و کسانی مانند ابن هیثم تنها میراث خوار و آموزگار دستاوردهای گذشتگان بودند نه دانشمند یا مخترع .

کاربردهای ذره بین چیست؟

ذره بین حدود سال‌های 1250 در اروپا اختراع شد. امروزه بیش از 750 سال بعد از معرفی این اختراع به جامعه، ذره بین‌ها در صدها سبک و اندازه وجود دارند که از این میان می‌توان به مدل‌های سبک اکریلیک برای استفاده در منزل تا لنزهای بزرگنمایی که در میکروسکوپ‌های پرقدرت برای تحقیقات علمی قرار گرفته‌اند، نام برد. ذره بین به افراد دارای مشکلات بینایی و به متخصصانی مانند جواهرسازان و عکاسان در کار کمک می‌کند.

ابزار حرفه‌ای با ذره بین:

میکروسکوپ توسط متخصصانی مانند جواهرسازان و عکاسان در کارهای خود استفاده می‌شود. جواهرسازان سنگ‌های قیمتی را با دستگاه‌هایی به نام «لوپس» (Loupes) ارزیابی می‌کنند که از سه عدسی بزرگنمایی مختلف سوار بر یک استوانه پلاستیکی تشکیل شده است. لوپس به جواهرفروشان اجازه می‌دهد تا نقص‌ها و ناخالصی‌هایی را ببینند که می‌تواند بر ارزش الماس، زمرد و سایر سنگ‌های قیمتی تأثیر بگذارد. عکاسان همچنین برای ویرایش و ارزیابی عکسها از لوپس استفاده می‌کنند.

با استفاده از یک لوپس، یک عکاس می‌تواند دانه‌های عکس را مشاهده کند که به او اجازه می‌دهد تا بداند که هنگام بزرگنمایی تا چه اندازه هر ناحیه تیز به نظر می‌رسد. لنزهای دوربین نیز اشکالی از ذره بین هستند که می‌توانند اجسام دور را در عکس ها بزرگ کنند.

ابزارهای علمی و پزشکی با ذره بین:

می‌توان ذره بین‌ها را روی پایه‌ها نصب کرد و میکروسکوپ تشکیل داد که دانشمندان مانند شیمی دانان و زیست شناسان از آن‌ها برای انجام تحقیقات علمی استفاده می‌کنند. میکروسکوپ همچنین در تحقیقات پزشکی و در آزمایشگاه‌های پزشکی برای آزمایش خون و سایر مایعات بدن و بافت‌ها استفاده می‌شود.

میکروسکوپ‌ها می‌توانند اندازه اشیا را هزاران بار بزرگ کنند و دیدن ارگان‌ها و عناصر انواع مختلف مواد را که با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شوند ممکن می‌کند. برخی از میکروسکوپ‌ها مجهز به دوربین‌هایی هستند که این تصاویر بزرگنمایی شده را ضبط می‌کنند.

انواع ذره بین‌ها چه نام دارند؟

ذره بین را می‌توان به سادگی و با استفاده از لنزهای شیشه‌ای دوتایی محدب کروی ساخت. این ابزار برای یک میدان دید محدود می‌تواند یک راه حل راضی کننده باشد. از ابزارهای اپتیکی پلاستیکی (این مواد معمولاً از مواد آلی ساخته می‌شود و ترکیبات اصلی شیمیایی آن کربن، هیدروژن و اکسیژن است) اغلب به جای شیشه استفاده می‌شود و با این ابزار معمولاً ساختن لنزهای کروی مشکلی ندارد.

عینک‌های آپلاناتیک، عینک‌های متشکل از دو عدسی پلانوکانوکس هستند. که در آن‌ها سطح محدب در قسمت داخلی عدسی قرار دارد. این عینک‌ها به عنوان عینک‌های مطالعه معروف هستند زیرا انحراف تصویر کمی را به نمایش می‌گذارند.

عموماً ذره بین‌های بزرگ معمولاً به صورت لنزهای فرنل ساخته شوند (یعنی ذره بین‌هایی با صفحات نازک) اما در این حالت کیفیت تصویر عموماً خیلی خوب نیست.

چه نوع لنزهایی در ذره بین استفاده می شود؟

وجه تمایز ذره بین ساختار آن‌ها است. در حقیقت در یک ذره بین یک عدسی دو محدبی (عدسی که از هر دو طرف محدب است) در یک قاب قرار دارد و به یک دسته متصل است. در حقیقت اجزای اصلی ذره بین عدسی است و به همین دلیل گاهی به ذره بین عدسی نیز می‌گویند.